بسته آموزشی ایمنی کار در ارتفاع

کار در محیط های صنعتی همواره با مخاطرات بهداشتی، ایمنی و زیست محیطی همراه است.

این مخاطرات در فعالیت های مختلف کاری می توانند به شکل های متفاوتی ظاهر شده و در صورت عدم برنامه ریزی و کنترل صحیح، پیامدهایی را به دنبال داشته باشند که گاهی اوقات جبران آنها به هیچ وجه امکان پذیر نیست.

از این رو داشتن برنامه های نظام مند برای شناسایی خطرات شغلی و لحاظ نمودن برنامه های کنترلی و پیشگیرانه به منظور جلوگیری از بروز پیامدهای ناگوار در محیط کار امری اجتناب ناپذیر است.”کار در ارتفاع” از جمله فعالیتهایی است که در محیط های کاری مختلف به صورت روزمره و یا برای انجام برنامه های تعمیر و نگهداری انجام می شود.

شرایط خاص کار در ارتفاع،‌ آن را به فعالیتی خاص از نظر نوع مخاطرات و پیامدهای حوادث احتمالی آن تبدیل نموده است. وجود این شرایط، اقدامات خاصی را نیز
به منظور حصول اطمینان از برقرار شدن ملاحظات ایمنی، بهداشت و محیط زیست نیاز خواهد داشت.

در تدوین این مجموعه سعی شده تا با توجه به شرایط و ملاحظات ذکر شده، یک راهنمای کاربردی برای استفاده در زیر مجموعه های بهداشت حرفه ای ارائه شود.

انجام کار در مکان هایی که بلندی آن از سطح زمین 20/1 متر باشد، عملیات کار در ارتفاع محسوب می شود و ضروری است که در این قبیل فعالیت ها اقدامات لازم جهت پیشگیری از سقوط در نظر گرفته شود.

در فرآیند ایمن سازی عملیات کار در ارتفاع سه مرحله وجود دارد:‌

✅ پرهیز از کار در ارتفاع و یا انجام بخش هایی از آن در سطح زمین در شرایطی که این امکان وجود داشته باشد.

✅ استفاده از روش ها و تجهیزاتی که خطر سقوط افراد در حین کار را از بین ببرد، در صورتیکه الزاماً کار می بایست در ارتفاع انجام گیرد.

✅استفاده از روش ها و تجهیزاتی که ارتفاع سقوط و شدت صدمات ناشی از سقوط را کاهش دهد در شرایطی که امکان از بین بردن خطر سقوط وجود نداشته باشد.

برنامه ریزی جهت کار در ارتفاع:

برنامه ریزی کار در ارتفاع فرآیندی است که نیاز به یک مدیریت متمرکز دارد. در این فرآیند هدایت تیم بر عهده گروهی از متخصصین مجرب خواهد بود که احاطه کاملی بر عملیات و نحوه ایمن سازی آن داشته باشند.

این عملیات در سه مرحله:‌ شناسایی خطرات، آنالیز آنها و پیش بینی اقدامات کنترلی انجام می شود.

 شناسایی خطرات:

در این مرحله بایستی محل و شرایط کار در ارتفاع بطور کامل مورد بررسی قرار گرفته و امکان بروز خطراتی همچون سقوط افراد، لغزش بر روی سطوح کاری، سقوط اشیاء و ابزار آلات و … مورد بررسی قرار گیرد.

 آنالیز خطرات:‌

در این مرحله از برنامه ریزی کار در ارتفاع، بایستی مواردی از جمله ارتفاع کار، استحکام و ایمنی سطوح کار، حفاظهای جانبی، لغزندگی سطح کار، احتمال سقوط اشیاء و ابزار آلات از سطوح و ارتفاع بالاتر، احتمال سقوط اشیاء و ابزار آلات از سطح کار به پایین و … با عنایت به بزرگی خطر و شدت صدمات و خسارات وارده احتمالی ناشی از آن مورد ارزیابی قرار گرفته و اولویتهای اصلاحی تعیین گردد.

پیش بینی اقدامات کنترلی:

در این مرحله، بر اساس تجزیه و تحلیل خطرات شناسایی شده و همچنین تجهیزات، تأسیسات، تجارب و توانایی های افراد و امکانات موجود، اقدامات کنترلی لازم پیش بینی و اجرا می گردند.

جلوگیری از سقوط اشیاء بر سر دیگران:‌

یکی از مخاطرات عمده کار در ارتفاع، سقوط اشیاء و اجسام است که علاوه بر خسارت به تجهیزات، می تواند باعث آسیب به افرادی شود که در حال عبور و یا مشغول به کار در محل هستند،‌ از این رو لازم است موارد ذیل به دقت مورد توجه قرار گیرد.

 در این قبیل کارها که احتمال سقوط اشیاء و افراد زیاد است،‌ استفاده از شبکه های (توریها) ایمنی ضروری است.

 انجام کار و یا عبور از محلی که کار در ارتفاع انجام می شود، بدون تأیید مهندس ایمنی ممنوع است.

 هنگام کار در ارتفاع استفاده از کمربندهای ایمنی مخصوص کار در ارتفاع مجهز به گیره ها و سایر وسایل نگهداری ابزار ضروری است.

 منطقه ممنوعه عبور باید با استفاده از علائم هشدار دهنده مشخص گردد و عبور و مرور در آن کنترل شود.

 در صورت نیاز به عبور یا انجام کار همزمان، باید احتیاط های کامل لحاظ و از تجهیزات حفاظتی مناسب، به ویژه کلاه ایمنی،‌ استفاده شود.

 اقدامات مورد نیاز در صورت سقوط یک فرد:‌

علی رغم به کار بستن تدابیر ایمنی،‌ امکان بروز حادثه در هنگام کار هیچ گاه به صفر نمی رسد. ازاین رو لازم است آمادگی لازم برای مواجهه با انواع حوادث کاری ایجاد گردد.

یکی از مهمترین حوادث کار در ارتفاع، سقوط افراد انجام دهنده کار است.

مهمترین اقدامی که در صورت سقوط فرد باید انجام داد عبارتند از:

 حفظ خونسردی

 متوقف کردن عملیات/ ابزار

 قطع جریان برق (در صورتی که سقوط در اثر برق گرفتگی باشد)

 چک کردن علائم حیاتی (در صورت شدید بودن جراحات)

شناسایی قسمت های آسیب دیده بدن

 آتل بندی عضو شکسته و خودداری از حرکت دادن بی مورد مصدوم

اطلاع به اورژانس و امور HSE و درخواست کمک باتوجه به شدت حادثه و جراحات وارده به مصدوم